Vandaag ga ik op weg naar Cruz de Ferro, de plaats waar ik de steen zal neerleggen die ik de afgelopen weken met me heb meegedragen. Het is één van de belangrijkste momenten voor elke pelgrim die de camino loopt.

Mijn steen ontving ik op de allereerste dag in Saint-Jean-pied-de-Port. De vrijwilliger van de albergue waar ik verbleef overhandigde mij een klein, wit steentje. Toen begreep ik nog niet helemaal waar hij symbool voor stond, maar ik wist dat de camino het me zou vertellen. En dat was ook zo.
Tijdens één van de lange dagen op de meseta, kreeg ik mijn antwoord.

Vannacht dacht ik aan alles wat er op mijn pad kwam en de levenslessen die ik kreeg.
Na een onrustige nacht zie ik een schitterende zonsopkomst door het raam van de albergue.
Het pad wacht op mij.

De dag begint met aangenaam weer, totdat de wind opsteekt, de lucht betrekt en het begint te regenen. Al snel wordt het koud en guur. Ondanks het koude weer, kom ik sneller dan verwacht aan bij de top en het kruis, Cruz de Ferro.

Rondom het kruis ligt een grote heuvel, bestaande uit stenen die door pelgrims zijn neergelegd. Sommige stenen zijn beschilderd, op andere zijn teksten of namen geschreven. Er liggen armbandjes, kleine sieraden, briefjes en foto’s.
Ik loop voorzichtig omhoog via een klein paadje en let goed op dat ik niet op iemands steen ga staan.
Ik zoek een mooi plekje en plaats eerst de stenen van mijn dierbaren.
Ondertussen raast de wind om mijn oren en de koude regen striemt in mijn gezicht.
Ik neem de tijd om mijn steen te plaatsen en zeg hardop wat ik hoop achter te laten.

Vervolgens neem ik de tijd voor de steen van mijn caminomaatje Aaron. Door een vreselijke privésituatie moest hij vroegtijdig zijn camino onderbreken. Met alle liefde heb ik zijn steen voor hem met me meegdragen.
Ik lees het gebed dat hij me stuurde hardop voor, terwijl Pernille een filmpje opneemt voor Aaron.
Het is moeilijk om mezelf verstaanbaar te maken door de harde wind en door de emotie die in mijn keel is vast gaan zitten. Pernille en ik zijn blij dat we dit voor Aaron kunnen doen en blijven samen een moment staan, kijkend naar onze stenen en die van Aaron.

Dan verlaat ik de heuvel.
Mijn last is weg. Mijn rugzak is lichter.
Maar ik voel het niet, geen opluchting en geen lichtheid.
Alles wat ik op de meseta had bedacht om achter te laten, is er simpelweg nog.

Ik blijf nog een tijd zitten onder een afdakje in de buurt van het kruis.
Decennialang hebben duizenden pilgrims op deze plek hun steen, lasten en misschien ook wensen achtergelaten.
Ik zie orbs op verschillende plekken rondom het kruis. Hoe kan het ook anders? Dit is ongetwijfeld één van de meest spirituele plekken van de camino.

Het wordt steeds kouder, maar ik voel een serene rust en langzaam wordt alles stil in mij.
Jammergenoeg duurt het moment niet lang. Een fietser uit Duitsland stapt af en begint me vol enthousiasme uit te horen over mijn camino.
Ik herinner me mijn intentie: openheid en vriendelijkheid, maar het lukt me nu niet.
Mijn stilte is verdwenen en ik wil weg. Ik volg de pijlen terug naar het pad en begin aan de lange, steile afdaling.

En dan overvalt het me. Wind, regen, kou. Alles raast om me heen.
Mijn lichaam trilt van emotie en mijn hoofd slaat op hol. De onrust giert door me heen en alle emotie van de afgelopen weken komt los. Wat ik wilde achterlaten heb ik uiteindelijk gewoon meegenomen op het pad.
Ik ben boos en verbaasd tegelijk, maar besef ook dat de camino me laat weten dat het nog lang niet klaar is.
Ik ben immers ook nog niet in Santiago.

Ik probeer mijn focus te verleggen. De omgeving is prachtig, maar ik neem het niet in me op. Mijn gedachten hebben de controle overgenomen.
Al lopend doe ik ademoefeningen, ik zing hardop mijn lied, volg mijn voetstappen, maar de innerlijke strijd gaat door.
Er is alleen nog het pad en ik. Het worden de tien langste kilometers van mijn camino.

Na een lange afdaling waarin ik blijf worstelen met mezelf kom ik aan in een dorpje waar alles volledig gesloten blijkt te zijn. Schuilend onder een afdak zie ik een Franse pelgrim waarmee ik eerder sprak.
Ze ziet mijn verbeten gezicht en vraagt bezorgd hoe het gaat. Ik vertel over mijn strijd en ze moet lachen; “You are supposed to leave something at the cross, not take it”. Ik moet glimlachen om haar charmante accent en haar nuchterheid. Samen lopen we verder en al pratend voel ik me opknappen.

Wanneer ik aankom bij de albergue ben ik volledig uitgeput. Ook mijn wandelmaatje had een soortgelijke dag.
We ploffen samen neer in het restaurant en staren een tijd zwijgend voor ons uit. Pas na de lunch en een goed glas wijn, beginnen we onze ervaringen te delen.

Beetje bij beetje ontstaat het inzicht dat mijn steentje misschien nooit helemaal verdwijnt. Het is een deel van mij.
Mijn camino gaat over acceptatie en het leren omgaan met het kleine steentje dat soms onverwacht oppopt.

En zoals mijn yogadocent Diana Plenckers mij zo mooi liet inzien; “Grootse ervaringen gaan in het echte leven nooit gepaard met aanzwellende orkesten, dat is alleen in films. Pas later, als je terugkijkt, zul je zien wat het ritueel van het neerleggen van de steen je heeft gebracht.”

• Dag 35: Rabanal – Cruz de Ferro – Riego de Ambros, 21 km